Het is de schrik van iedere kentekenhouder. Je komt thuis en de paars-witte envelop van het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) ligt op de mat. Je kunt je geen overtreding herinneren, noch ben je staande gehouden. Toch sta je met een boete in je hand. Met trillende vingers scheur je de envelop open om te beoordelen hoe hoog de schade is. In Nederland is dat maar zelden laag…
Herkenbaar? Voor mij in ieder geval wel. Je hebt als kentekenhouder een boete opgelegd gekregen voor een overtreding in het verkeer. Of je de auto nu aan je schoonmoeder of aan je zuster hebt uitgeleend, dat maakt niet uit, je bent als kentekenhouder verantwoordelijk. Nu kennen we deze constructie natuurlijk al langere tijd bij de flitspaal, maar hoe zit het nu met andere boetes? De ene keer word je staande gehouden en mag je je verhaal doen, de andere keer krijg je die mogelijkheid niet.
De wet en de reële mogelijkheid
Terug naar de basis: Uit artikel 5 van de Wet administratiefrechtelijke handhaving verkeersvoorschriften (Wahv) volgt het uitgangspunt dat een bestuurder, als een overtreding wordt geconstateerd, wordt staande gehouden. Dat zijn identiteit wordt vastgesteld en dat hem een sanctie wordt aangezegd. Slechts bij wijze van uitzondering, als er geen reële gelegenheid is voor onmiddellijke staandehouding is, dan mag de sanctie aan de kentekenhouder worden opgelegd. Dit wordt keer op keer in de (hogere) rechtspraak bevestigd[1].
Het is dus van belang om je te realiseren dat staande houden de hoofdregel is, en dat de verbalisant slechts bij uitzondering een boete mag opleggen aan de kentekenhouder in plaats van aan de bestuurder van het voertuig. Die uitzondering is: geen reële mogelijkheid hebben om de bestuurder staande te houden.
Reële mogelijkheid en COVID-19
Wat is nu het niet hebben van een reële mogelijkheid door verbalisant? Een motorfiets die met 195km/u over de A44 richting Amsterdam rijdt? Misschien. Dat zal afhangen van de uitrusting van de agenten en de verkeerssituatie op dat moment. Een nachtelijke hardrijder in een zeer criminele wijk? Misschien. Ook daar hangt een en ander af van de uitrusting van de agenten en de situatie van het moment.
Als gevolg van COVID-19 is fysiek contact tussen mensen steeds onwenselijker geworden. Daarmee ook het contact tussen een verbalisant en een verkeersdeelnemer. Momenteel hoort Nick Voorbach van Verkeersboete.nl steeds vaker dat er boetes worden opgelegd aan kentekenhouder zonder staandehouding. Met mogelijke grote financiële gevolgen voor die kentekenhouders. Daarmee rijst dus de vraag in hoeverre COVID-19 invloed heeft op die reële mogelijkheid van verbalisant om staande te houden en hoe dat bij de rechter beoordeeld zou (moeten) worden.
Vroeger, ten tijde van Blik op de Weg, mocht je als overtredende bestuurder bij een staandehouding nog wel eens plaats nemen op de bijrijdersstoel van de Volvo V70R om je eigen rijgedrag nog eens te zien. Waarna je bekeurd werd. Tijdens, of misschien ook na, COVID-19 is dat niet meer wenselijk. Verbalisant en de bestuurder zitten te dicht bij elkaar.
Staandehouding en corona gaan wél samen
Dit betekent naar mijn stellige mening echter niet dat verbalisanten het uitgangspunt van staandehouding in de wind mogen slaan. Je kunt de meeste bekeuringen ook prima uitdelen terwijl je op minimaal 1,5 meter van elkaar staat, zonder elkaar een hand te geven. Daarmee stel je verbalisant in ieder geval in staat de bestuurder van het voertuig fatsoenlijk te identificeren en stel je de bestuurder in staat een verklaring af te leggen voor zijn overtreding.
Wel boete, niet staandegehouden = bezwaar maken
Tijdens een persoonlijk interview met Nick Voorbach van Verkeersboete zegt hij het volgende:
“Ik raad in ieder geval aan om de rechtspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden aan te halen als je een bezwaarschrift schrijft voor een boete waarbij je niet staande bent gehouden. Immers, het wettelijke uitgangspunt is en blijft dat een bestuurder staande wordt gehouden. COVID-19 wijzigt daar wat mij betreft niet zo veel aan. Als dat zowel voor bestuurders als voor verbalisant op gepaste afstand kan gebeuren, is er niets aan de hand. Die veilige omstandigheden zou ik in het bezwaar dan ook benadrukken. Samen met het wettelijke uitgangspunt van artikel 5 Wahv.”
“Ten slotte begreep ik dat boetes nu in stand worden gehouden met het volgende verweer van de officier van justitie: in de wet is er geregeld dat er alleen staandegehouden hoeft te worden als daar een reële mogelijk voor is. Dat is precies verkeerd om. Er moet staandegehouden worden tenzij daar geen reële mogelijkheid voor is. COVID-19 / corona vormt daarop geen uitzondering. Je kunt via Verkeersboete.nl je overtreding aanvechten.”
Regelmatig bericht Dagelijksauto je over interessante onderwerpen die Verkeersboete.nl tegen is gekomen. Bekijk hier ons eerdere bericht over het parkeren van een elektrische auto.
[1] Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 24-01-2019 (ECLI:NL:GHARL:2019:632), Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 20-07-2017 (ECLI:NL:GHARL:2017:6268), Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden, 25-09-2015 (ECLI:NL:GHARL:7224)
