Elektrische auto’s zijn brandgevaarlijk, zo riepen tegenstanders van elektrische auto’s direct. Voorstanders haastten zich om te wijzen op feiten en speculatie. Het brandend schip Fremantle Highway kan een keerpunt vormen voor elektrisch rijden in Europa. Tijd om wat zaken op een rijtje te zetten.
Over de Fremantle Highway zelf hoeven we weinig uit te leggen. Op het schip van K-Line, afkomstig uit Bremerhaven en op weg naar Azië, breekt op woensdag 26 juli ter hoogte van Ameland brand uit. Eén bemanningslid komt om als hij in paniek in het water springt, de andere opvarenden raken lichtgewond. Aan boord bevinden zich zo’n 3000 auto’s, waarvan een deel elektrisch. Het duurt uiteindelijk ruim een week voor de brand gedoofd is en het schip versleept wordt naar Eemshaven.
Geheim
Vrijwel direct duikt een audiofragment op van de geredde bemanning, die meldt dat de brand in de buurt van een elektrische auto is begonnen. Oren van tegenstanders van elektrisch rijden spitsen zich, en direct begint een discussie. Hoewel we niet weten of de brand ontstaan is in een elektrische auto, en dit waarschijnlijk nooit gaan weten, is het aannemelijk een EV te verdenken.
Meteen ligt er ook een deken van geheimhouding over het schip. In eerste instantie wordt gemeld dat er 25 elektrische auto’s aan boord waren. Later blijken dit er bijna 500. K-Line ontkent later het lagere getal genoemd te hebben; onduidelijk is wat de bron is geweest. Feit is wel dat het brandende schip door de hoeveelheid elektrische auto’s moeilijk te blussen is.
Manifest
Critici zien direct een poging het brandgevaar van elektrische auto’s te verbergen. Dit hoeft echter niet zo te zijn. Het is namelijk opvallend dat we nog weinig weten over de lading van het schip. Een manifest is namelijk niet geheim. Toen in maart 2022 brand uitbrak op een ander autoschip, de Felicity Ace, wist de media vrijwel direct hoeveel Volkswagens, Audi’s en Lamborghini’s, en welke types, naar de bodem van de Atlantische Oceaan gezonken waren.
Dit keer weten we niets over de auto’s op de Fremantle Highway. Volgens geruchten stond hij vol met BMW’s en Mercedessen, maar officieel wordt dit ontkend noch bevestigd. Deze geheimhouding is even opvallend als verklaarbaar. Voor beide luxe merken is de imagoschade enorm als hun auto’s brandgevaarlijk genoemd worden. Waarschijnlijk geen doofpot voor elektrische auto’s dus, maar een poging van BMW en Mercedes-Benz om zichzelf uit het nieuws te houden.
Brandgevaar elektrische auto’s
Toch moeten we de elektrische auto’s op het brandende schip niet negeren. De discussie over het brandgevaar van elektrische voertuigen woedt namelijk al langer. Risico’s van lithium accu’s zijn bekend. Regels voor het meenemen van laptops en telefoons aan boord van vliegtuigen zijn er al lang. De stijging van het aantal woningbranden in Nederland wordt toegeschreven aan de toename van accu’s in huis van apparaten, fietsen en stepjes.
Bij elektrische auto’s vraagt men zich al langer af of deze wel geparkeerd moeten worden in garages onder appartementsgebouwen. Statistisch gezien branden elektrische auto’s niet vaker dan die met een brandstofmotor, maar wel anders. Benzine- of dieselauto’s vliegen vrijwel nooit in brand als ze uit staan, en zijn met water te blussen. Bij elektrische auto’s verschilt dit.
Moeilijk te blussen
Kortsluiting in een accu kan vele oorzaken hebben: een beschadiging aan de accu, bijvoorbeeld door een klap of stoot, of door binnengedrongen water. De kortsluiting zorgt voor ‘thermal runaway’, waarbij de accu snel opwarmt en gassen zich ophopen. Uiteindelijk ontploft of ontbrandt de accu. Hierbij speelt zuurstof een kleine rol, dus veel traditionele blusmiddelen werken niet meer. Alleen door de accu’s langdurig te koelen kan de brand worden gedoofd.
Het gevaar is echter niet geweken als het vuur uit is. Zelfs weken na de brand kan een accu dankzij diezelfde ‘thermal runaway’ weer in brand vliegen. Het verplaatsen van een brandende of uitgebrande elektrische auto kan daarom eigenlijk alleen veilig in een grote bak met water (dompelbad). In het geval van een parkeergarage of een brandend schip vol auto’s is dat een uitdaging.
Maatregelen nodig
Met de toename van het aantal elektrische auto’s is het belangrijk een goed gesprek te voeren over het brandgevaar ervan. We moeten er iets mee. Roepen dat elektrische auto’s gevaarlijk zijn en moeten verdwijnen, helpt niet. Maar we moeten ook niet doen of er niets aan de hand is. Nu stonden de elektrische auto’s op een brandend schip met 23 mensen aan boord, maar de volgende keer is het misschien op de veerboot naar Engeland of in een parkeergarage onder een winkelcentrum.
De rol van de lithium accu is nog lang niet uitgespeeld, dus we moeten kijken naar een oplossing om ‘thermal runaway’ te voorkomen en te detecteren. Dit kan bijvoorbeeld door een alarmfunctie in het Battery Management System (BMS) te bouwen en accu’s minder kwetsbaar te maken voor schades. Ook kun je denken aan een oplossing die opgebouwde gassen in een accu veilig afvoert, voor er een ontploffing is.
Hopelijk leidt de brand op de Fremantle Highway tot een goede discussie over de veiligheid van accu’s en niet tot verdere polarisatie. We moeten niet in paniek raken maar ook niet doen alsof er niks aan de hand is. Incidenten zoals deze moeten leiden tot een verbetering van het product en het vermijden van risico’s in de toekomst. Laten we hopen dat dit brandend schip elektrische auto’s veiliger maakt.
