Voor een paar Euro per dag maandenlang moeten leven in de cabine van een truck, zonder tussendoor een keer thuis te komen. Dit is de realiteit voor vele Oost-Europese vrachtwagenchauffeurs. Met het Mobiliteitspakket neemt de Europese Unie nu actie tegen deze misstanden.
Illegale cabotage
Door schimmige constructies en brievenbusfirma’s vervoeren Oost-Europese trucks maandenlang onze spullen door West-Europa, zonder ooit het land te betreden dat op hun kenteken staat. Dit is illegale cabotage: buitenlandse vervoerders die onterecht binnenlandse ritten uitvoeren. De Oost-Europese chauffeurs voeren Nederlandse ritten uit tegen tarieven waar lokale transporteurs niet voor kunnen rijden. Niet alleen is het valse concurrentie, maar ook de omstandigheden van deze Oost-Europese chauffeurs zijn soms erbarmelijk.
Verhalen zijn er genoeg van chauffeurs die rijden voor 3 Euro per dag, zonder geld wekenlang worden achtergelaten op parkeerplaatsen tot er weer nieuwe lading is of gedwongen met onveilige vrachtwagen moeten rijden. Grote bedrijven die gebruik maken van deze constructies, zoals bijvoorbeeld IKEA, verschuilen zich achter de vele tussenpersonen in de keten.
Mobiliteitspakket
Actie vanuit de Europese Unie bleef lang uit: West-Europese landen eisten actie, maar Oost-Europese landen stemden steeds tegen. Hun economieën profiteert immers van al die transporten.
Oost-Europese landen realiseerden zich echter ook dat de uitbuiting van hun chauffeurs steeds meer ging lijken op moderne slavernij. Na lang praten in het Europees Parlement is nu het Mobiliteitspakket goedgekeurd. Eindelijk ligt er een pakket aan maatregelen om uitbuiting van vrachtwagenchauffeurs tegen te gaan.
Terugkeerplicht
Extra regels voor rij- en rusttijden waren al eerder aangekondigd. Zo mag de weekendrust niet meer doorgebracht worden in de cabine, maar thuis of in een hotel. Ook krijgen chauffeurs twee uur extra rijtijd, die bij uitzondering gebruikt mag worden om een veilige parkeerplaats te bereiken. Zo wil men op de vluchtstrook geparkeerde vrachtwagens tegengaan. Aan de extra rijtijd zijn wel voorwaarden verbonden.
Nieuw is ook de terugkeerplicht voor chauffeurs: zij moeten eens in de drie of vier weken terugkeren naar hun eigen land. Dit moet een einde maken aan de uitbuiting van chauffeurs die voor maanden naar het buitenland worden gestuurd en hun cabine nauwelijks uitkomen. Eisen voor vestigingen in het buitenland worden aangescherpt om brievenbusfirma’s te voorkomen.
Strengere maatregelen in 2022
De meest ingrijpende wijzigingen gaan pas in 2022 gelden. Zo worden de cabotageregels gewijzigd. Een chauffeur mag in een week nog steeds slechts drie binnenlandse ritten uitvoeren in een ander land. Na die ritten gaat een ‘cabotagepauze’ gelden van vier dagen. Het zal dan niet meer mogelijk zijn om binnenlandse ritten in een land te onderbreken met een enkele rit over de grens, om vervolgens weer in het land cabotageritten uit te voeren. Dit is nu voor veel Oost-Europese chauffeurs heel gebruikelijk.
Nog ingrijpender is de terugkeerplicht voor vrachtwagens, naast die van chauffeurs. Vanaf 2022 moeten ook de voertuigen zelf eens in de acht weken terugkeren naar het land waar ze zijn geregistreerd. Hierdoor moet een einde komen aan vrachtwagens op vooral Poolse kentekens die nooit in Polen komen. Van de in Nederland verkochte nieuwe vrachtwagens krijgt zo’n 11 procent direct een Oost-Europees kenteken, wat aangeeft hoe groot dit probleem is.
Ondanks wat gemor beschouwt iedereen het Mobiliteitspakket als een stap in de goede richting. Of het echt een einde maakt aan de uitbuiting van chauffeurs en de oneerlijke concurrentie in Europa, zal moeten blijken.
