Nieuwe regels over de uitstoot van schadelijke gassen dwingt autofabrikanten tot actie. Mazda gaat met de Skyactiv-X motor een andere weg dan de meeste autofabrikanten. “Wij geloven dat de traditionele verbrandingsmotor nog jaren blijft,” aldus Klaus Hüllen, senior PR manager van Mazda Europa. Mazda heeft een reputatie hoog te houden voor lichte, fijn sturende auto’s. “Wij gaan daarom geen accu van 1500 kilo in een Mazda bouwen,” aldus Klaus.
Op Dagelijksauto.nl hebben we al eerder gemeld dat we uitkeken naar de nieuwe Skyactiv-X motor van Mazda. Vorige week was het dan eindelijk zo ver: Mazda nodigde ons uit om in Bulgarije de Mazda 3 Skyactiv-X uit te proberen.
Skyactiv-X: wat is het?
De Skyactiv-X is een 2-liter viercilinder benzinemotor, maar alles behalve ouderwets. Samen met experts van de University of Bath heeft Mazda jarenlang onderzoek gedaan naar benzinemotoren die meer lucht en minder benzine gebruiken voor de ontbranding: een arm mengsel. Minder benzine betekent natuurlijk een beter verbruik. Het probleem is echter dat zo’n arm mengsel niet goed ontbrandt. Het duurde meer dan tien jaar, maar nu heeft Mazda het voor elkaar: de Skyactiv-X.
De X staat hier voor een kruising: de Skyactiv-X is een benzinemotor met dieseltechniek. Zoals bij een diesel vindt de ontbranding plaats onder hoge druk. Er is nog wel een vonkje van een bougie nodig, maar deze zorgt niet voor volledig ontbranding: dit gebeurt door de hoge druk die vervolgens ontstaat. Dit heet SPCCI: Spark Plug Controlled Compression Ignition. Oftewel: ontbranding onder hoge druk, die door een vonk wordt aangestuurd.
Deze techniek combineert de voordelen van benzine met die van diesel: enerzijds heb je een soepele maar zuinige motor, anderzijds heb je veel kracht en weinig uitstoot. De auto rijdt onder normale omstandigheden altijd met SPCCI: alleen bij een koude motor en bij grote inspanning rijdt de motor als een normale benzinemotor. Door sensoren kan extreem snel de druk en het mengsel aangepast worden zodat de overgang niet te merken is.
Volgens Mazda heeft de Skyactiv-X twee gezichten: het is een sportieve motor of een heel zuinige motor. Verwacht dus geen sportieve motor met een laag verbruik, zegt Mazda: je kunt sportief rijden en je kunt zuinig rijden, maar niet tegelijkertijd.
Waarom is het zo bijzonder?
De compressie in de Mazda Skyactiv-X is de hoogste van alle productiemotoren. Geen enkele andere fabrikant is het gelukt om zo’n arm benzinemengsel te laten ontbranden. Nog nooit eerder is dieseltechniek toegepast op een benzinemotor. De motor lijkt in techniek zoveel op een dieselmotor, dat volgens de Nederlandse wet zelfs de dieseltoeslag van toepassing zou zijn. De juristen van Mazda hebben gelukkig met succes de overheid overtuigd dat dit niet van toepassing is: het is echt een benzinemotor.
De Skyactiv-X voldoet met een uitstoot van 96 gram CO2 per kilometer geheel aan de Euro 6D-normen. Volgens Mazda is een verbruik van 4,3 liter per 100 kilometer (1 op 23) mogelijk. Met zijn 180pk is de Skyactiv-X ook nog eens heel krachtig: een unieke combinatie! Wij stonden dan ook te trappelen om hem uit te proberen.
Bij rustig rijden
We hebben de dieseluitvoering al eerder getest, dus we weten dat de Mazda 3 een heel fijne auto is. De brede c-stijlen zorgen voor een beperkt zicht naar achteren, maar ze geven de Mazda 3 wel een sportief uiterlijk. De zit achter het stuur is goed en het interieur ziet er strak uit. Hier geen overdaad aan schermen: een bescheiden scherm in de middenconsole en een digitaal dashboard: dat is alles. Het head-up display laat de meest bruikbare informatie zien in de voorruit, inclusief de aanwijzingen van de navigatie.
Bij rustig rijden valt op hoe stil het is in de auto. Het schakelen door de zes versnellingen gaat uitermate soepel: door een extra riem wordt het toerental bij het schakelen direct aangepast, zodat het toerental direct klopt als de koppeling opkomt. Opvallend is dat het dashboard al heel snel aangeeft dat je moet schakelen. Als je gehoorzaamt, rijd je laag in de toeren en heeft de motor niet veel puf meer. Soms is de Mazda tegen het luie aan: als je dan niet oplet, rijdt je langzamer dan je zou willen.
De route ging voor een groot gedeelte door de bergen. Het is daarom lastig om iets over het verbruik te zeggen: een rit bergop en bergaf is natuurlijk anders dan in ons platte kikkerlandje. We hebben de zuinigheid gemeten tijdens een rustige rit door de bergen, op de snelweg en een stuk door het drukke stadsverkeer van Sofia. We trokken rustig op, reden maximaal 120 km/u en gingen nergens vol op het gas. Het verbruik was daar ook naar: op deze rit kwamen we tot een verbruik van gemiddeld 5,3 liter / 100 kilometer (bijna 1 op 19).
Hoewel niet helemaal representatief voor een doorsnee rit in Nederland, bewijst dit wel dat de Mazda 3 Skyactiv-X heel zuinig kan rijden. Onder nog gunstigere omstandigheden zou de opgave van Mazda (4,3 liter / 100km) best eens waarheid kunnen worden. De Mazda 3 Skyactiv-X is dan een heerlijke auto voor de lange afstand. Stil, comfortabel en soepel: een fijne cruiser.
Bij sportief rijden
Met 180pk is de Mazda 3 Skyactiv-X natuurlijk geen langzame auto. De motor reageert goed, de versnellingsbak schakelt prettig en het sturen is direct. Het onderstel is sportief maar comfortabel. Lekker sturen over bergweggetjes, of snel een langzaam rijdende vrachtwagen inhalen is dan ook geen enkel probleem, en zal af en toe ook een glimlach op je gezicht toveren.
Toch heeft de Mazda 3 wel zijn beperkingen: hij voelt groter dan hij is. De versnellingsbak is duidelijk afgesteld op zuinig rijden: schakel te vroeg en het toerental valt ver terug. De Mazda 3 mist in de lage toeren de sportiviteit die je in hogere toerentallen wel hebt, en het duurt even voor de auto op toeren is. De motor is hierbij duidelijk sportiever dan de versnellingsbak.
Om écht sportief te rijden, moet je dus heel actief schakelen en niet bang zijn de motor hoog in de toeren te jagen. Pas dan voel je dat je echt 180pk tot je beschikking hebt. Van het zuinig rijden blijft dan uiteraard niet veel meer over.
Conclusie
Als je rustig aan doet en volop profiteert van de SPCCI-techniek, dan is de Skyactiv-X veel zuiniger dan zijn concurrenten. Wil je sportief rijden, dan moet je actief schakelen. De Skyactiv-X heeft dus een andere rijstijl nodig dan een sportieve diesel of turbo-benzinemotor. Jouw rijstijl bepaalt het rijgedrag. De Mazda 3 Skyactiv-X is precies wat Mazda zegt: een auto die zowel zuinig als sportief kan zijn, maar niet tegelijk.
De Mazda 3 staat bij de dealer vanaf 27.660 Euro, maar je moet absoluut de Skyactiv-X hebben, die begint vanaf 28.610 Euro (prijzen voor de hatchback). Het is bewonderenswaardig dat Mazda zo’n krachtige, zuinige en ook soepele motor heeft kunnen bouwen en zonder grote meerprijs levert in zijn modellen. Dat is zonder meer een prestatie van formaat.
Tekst en foto’s: Maarten van der Westen
